Het Forrest-orgel

DSJ_2033

De bouw in 1873 van het nieuwe orgel in de kerk van de Paters Augustijnen te Gent door Jean Philippe Forrest uit Roeselare (1832-1912) kaderde in de herinrichting van de kerk na de brand van 20 januari 1838, die grote delen van het interieur had verwoest. De orgelbouwer had van oktober 1861 tot februari 1863 gewerkt in het atelier van de befaamde orgelbouwer Aristide Cavaillé-Coll (1811-1899) te Parijs en zijn orgel in de Sint-Stefanuskerk wordt weleens de jongere broer genoemd van het monumentale orgel in de Sint-Niklaaskerk — enkele honderden meter hiervandaan — dat Cavaillé-Coll in 1856 had gebouwd. Deze vergelijking gaat goed op, gezien de vele gelijkenissen qua stijl, opbouw en dispositie.

Het orgel in de Sint-Stefanuskerk is Forrests enige instrument met drie klavieren. Het bezit een Barkermachine en enkele speciale effecten, zoals de ‘tonnerre’-pedaal, die de donder imiteert door het tegelijk indrukken van de laagste pedaaltoetsen. Met recht en reden kan men stellen dat het orgel een unieke getuige is van Forrests vakmanschap en muzikaliteit. Het werd ingespeeld door Alphonse Mailly, organist van de Karmelietenkerk te Brussel.

Het Forrest-orgel onderging doorheen de tijd een aantal restauraties en herstellingen. Het kan ook bogen op een rijk muziekleven. Het instrument werd enerzijds gedurende 130 jaar binnen de levendige Sint-Stefanusparochie liturgisch gebruikt en anderzijds vonden concertorganisten uit verschillende periodes het orgel geschikt om er zowel hedendaagse als oude muziek op een muzikaal overtuigende manier op uit te voeren. In 2003 werd het door Pels en van Leeuwen uit ’s Hertogenbosch grondig gerestaureerd en op 1 juni 2003 feestelijk ingespeeld door Paul De Maeyer, titularis-organist van de Sint-Stefanuskerk en artistiek directeur van Orgelvereniging “De Principaal”.

Gent-St.Stef_Forrest_speeltafel

Dispositie

Grand orgue

Bourdon 16ʼ
Montre 8ʼ
Flûte harmonique 8ʼ Dulciana 8ʼ Prestant 4ʼ Quintaton 4ʼ
Quinte 3ʼ
Doublette 2ʼ Fourniture 3r Cymbale 2r
Cornet 5r discant Bombarde 16ʼ Trompette 8ʼ

Pédale

Flûte ouverte 16′ Violoncelle 8ʻ Bombarde 16′ Trompette 8ʻ

Positif

Salicional 8ʼ Bourdon 8ʼ Prestant 4ʼ
Gambe 4ʼ
Flûte 4ʼ
Piccolo 1ʼ Basson-hautbois 8ʼ

Speelhulpen

Tonnerre
Pédalier + Positif
Plein jeu + Récit Pédalier + Grand orgue Plein jeu + Pédalier Grand orgue + Positif Plein jeu + Grand orgue Grand orgue + Récit Pédalier + Récit Tremolo (Récit)

Récit expressif

Flûte harmonique 8ʼ Viole de gambe 8ʼ Voix céleste 8ʼ Flûte octaviant 4ʼ Viol dʼamour 4ʼ Quinte 2 2/3ʼ Octavin 2ʼ Trompette 8ʼ Clairon-Clarinette 8ʼ Voix humaine 8ʼ

Tessituur

Manualen: C- gʼʼʼ Pedaal: C- fʼ

Toonhoogte:

438 Hz